Προκλήσεις για τις ελληνικές Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις

Οι ελληνικές ΜμΕ (Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις) αντιμετωπίζουν διάφορες προκλήσεις σε ένα περιβάλλον οικονομικής αστάθειας και μεταβλητότητας με εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο (πόλεμος Ουκρανία, Covid-19), που επηρεάζουν αρνητικά το κόστος παραγωγής και την κατανάλωση.

Ποσοστό των ελληνικών ΜΜΕ στην ελληνική οικονομία, τα χαρακτηριστικά τους (αριθμός εργαζομένων κ.λπ.) και η συνεισφορά τους στο ΑΕΠ

• Ποσοστό: Ένα εκπληκτικό 99,9% όλων των επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι ΜΜΕ [ΟΟΣΑ]. Αυτό σημαίνει ότι οι ΜΜΕ αποτελούν τον πυρήνα του επιχειρηματικού τοπίου.
• Χαρακτηριστικά:
  • Αριθμός εργαζομένων: Η πλειοψηφία των ελληνικών ΜΜΕ είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που απασχολούν λιγότερους από 10 εργαζομένους. Περίπου το 95% των ΜΜΕ ανήκει σε αυτή την κατηγορία [ΟΟΣΑ].
  • Κατανομή μεγέθους: Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ, η Ελλάδα έχει υψηλότερη πυκνότητα ΜΜΕ, αλλά οι περισσότερες είναι μικρότερες σε μέγεθος. Υπάρχουν λιγότερες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ [ΣΕΒ].
• Συνεισφορά στο ΑΕΠ:
  • Απασχόληση: Παρά το μικρό τους μέγεθος, οι ελληνικές ΜΜΕ ευθύνονται για σημαντικό μερίδιο της απασχόλησης. Δημιουργούν ένα εντυπωσιακό 87% των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα [ΟΟΣΑ].
  • Προστιθέμενη αξία: Ενώ δεν αποτελούν την πλειοψηφία, οι ΜΜΕ συνεισφέρουν σημαντικά στο 19,3% του ΑΕΠ της Ελλάδας [ΣΕΒ].

Ας δούμε μερικές από τις σημαντικότερες:

Πρόσβαση σε χρηματοδότηση:

Είναι δύσκολο για τις ΜμΕ να λάβουν δάνεια από τις τράπεζες. Οι τράπεζες τις θεωρούν υψηλού κινδύνου και απαιτούν πολλά εχέγγυα [Έκθεση του ΟΟΣΑ για τις ελληνικές ΜμΕ]. Αυτό δυσκολεύει τις ΜμΕ να αναπτυχθούν και να επενδύσουν στις επιχειρήσεις τους.

Το 18% των ελληνικών ΜμΕ θεωρεί την πρόσβαση σε χρηματοδότηση το μεγαλύτερο εμπόδιο τους, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 9% [Έκθεση του ΟΟΣΑ για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και των επιχειρηματιών 2022].

Απόρριψη αιτημάτων δανειοδότησης

Τα ποσοστά απόρριψης αιτήσεων δανειοδότησης για ΜμΕ είναι υψηλότερα στην Ελλάδα (12,3%) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ το 2018 (11,4%) [Έκθεση του ΟΟΣΑ για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ και των επιχειρηματιών 2022].

Σύνθετοι κανονισμοί:

Η Ελλάδα έχει πολλούς κανονισμούς που δυσκολεύουν την έναρξη και τη λειτουργία μιας επιχείρησης. Αυτό μπορεί να είναι πολύ χρονοβόρο και δαπανηρό για τις ΜμΕ [Έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων]. Μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΙ) δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θεωρούν τους κανονισμούς σημαντικό εμπόδιο, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (αναφέρουν τους κανονισμούς ως σημαντικό εμπόδιο: Ελλάδα – 39%, μέσος όρος ΕΕ – 28%) [GG rief – Greece SME Fact Sheet 2023].

Έλλειψη ψηφιοποίησης:

Πολλές ελληνικές ΜμΕ δεν είναι ιδιαίτερα ψηφιοποιημένες. Αυτό σημαίνει ότι δεν αξιοποιούν την τεχνολογία στο έπακρο, γεγονός που μπορεί να τις κάνει λιγότερο αποδοτικές και ανταγωνιστικές [Έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων].Μόνο το 39% των ελληνικών ΜμΕ έχει τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακής υιοθέτησης, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 55% [GG rief – Greece SME Fact Sheet 2023]. Η χρήση του cloud είναι επίσης χαμηλότερη στην Ελλάδα (17%) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (34%) [GG rief – Greece SME Fact Sheet 2023].

Έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού:

Μπορεί να είναι δύσκολο για τις ΜμΕ να βρουν ειδικευμένους εργαζόμενους. Αυτό είναι πρόβλημα σε πολλές χώρες, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα οξύ στην Ελλάδα λόγω της οικονομικής κρίσης. Ενώ δεν μπορώ να σας δώσω συγκεκριμένα στοιχεία για την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι αποτελεί σημαντικό θέμα για τις ελληνικές επιχειρήσεις

Πρόβλεψη για το μέλλον των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)

• Ευκαιρίες:
  • Κυβερνητικές Πρωτοβουλίες: Η ελληνική κυβέρνηση εισάγει μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ. Αυτό περιλαμβάνει μέτρα όπως τη γραφειοκρατική απλούστευση των κανονισμών, την διευκόλυνση των συγχωνεύσεων για ανάπτυξη και την αύξηση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση [SEV, MDC Σταθάκης].
  • Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Η αυξημένη υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, να επεκτείνει την εμβέλεια μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου και να βελτιώσει την αποδοτικότητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον τουρισμό και άλλους τομείς που προσανατολίζονται στις υπηρεσίες.
  • Επικέντρωση στην Αειφορία: Η αυξανόμενη σημασία της αειφορίας παρουσιάζει ευκαιρίες για τις ΜΜΕ σε τομείς όπως οι πράσινες τεχνολογίες, οι πρακτικές της κυκλικής οικονομίας και ο οικοτουρισμός.
• Προκλήσεις:
  • Ανταγωνισμός: Οι ελληνικές ΜΜΕ αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από μεγαλύτερους εγχώριους και διεθνείς παράγοντες, ειδικά με την αυξημένη παγκοιομοιογένεια.
  • Οικονομικές Διακυμάνσεις: Οι παγκόσμιες οικονομικές αβεβ鯱ωρίες και τα περιφερειακά ζητήματα μπορούν να επηρεάσουν την εγχώρια ζήτηση και τον τουρισμό, επηρεάζοντας σημαντικά τις ΜΜΕ που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτούς τους τομείς.
  • Εξειδικευμένο Εργατικό δυναμικό: Ενδέχεται να υπάρχει έλλειψη δεξιοτήτων καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και απαιτούνται νέα σύνολα δεξιοτήτων.
• Προβλέψεις:
  • Συγχώνευση: Ενδέχεται να δούμε περισσότερες συγχωνεύσεις και εξαγορές μεταξύ ΜΜΕ για να αποκτήσουν κλίμακα και να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά.
  • Εξειδίκευση: Η εστίαση σε εξειδικευμένες αγορές και η ανάπτυξη μοναδικών προσφορών θα είναι κρίσιμη για ορισμένες ΜΜΕ να ξεχωρίσουν.
  • Αυξημένη Καινοτομία: Η υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων, αυτοματοποίησης και Έρευνας και Ανάπτυξης θα είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

Η συνολική επιτυχία των ελληνικών ΜΜΕ θα εξαρτηθεί από την ικανότητά τους να προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές, να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες και να ξεπεράσουν τις προκλήσεις. Η κρατική στήριξη για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τη δημιουργία ενός πιο φιλικού προς την καινοτομία περιβάλλοντος θα διαδραματίσει επίσης σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος των ελληνικών ΜΜΕ.